Psianki i psiankowate

Szafirowa burza

Szafirowa burza to potoczna nazwa psianki Rantonetta (Solanum rantonetti). Roślina zachwyca mnóstwem ciemnoniebieskich kielichów rozjaśnionych żółtymi pylnikami. Jej biała odmiana ma mniejsze wzięcie. Rzadziej spotykana jest także podobna do jaśminu lekarskiego psianka jaśminowa (S. jasminoides) o białych gwiazdkowatych kwiatach. Obie rosną silnie - pierwsza jest krzewem, a druga drewniejącym pnączem. Zwykle jako formowane drzewka zdobią tarasy i balkony. Natomiast w domach często goszczą cenione za urodziwe owoce nieduże byliny: psianka koralowa (S. pseudocapsicum) o gładkich gałązkach oraz lekko omszona psianka pieprzowa (S. capsicastrum, inaczej diflorum). Wszystkie te rośliny mogą zimą nie tracić liści i kwitnąć niemal przez cały rok.

Na zdjęciu powyżej: Korona psianki rantonetta może być utworzona z odmian o białych i szafirowych kwiatach. Ich kielichy mają ok. 3 cm średnicy

Fot. Shutterstock

Jak je pielęgnować?

Lato

Psianki stawiamy w miejscu, gdzie dociera dużo rozproszonego światła, lub w półcieniu. Zapewniamy im umiarkowanie wilgotne podłoże. Gdy brakuje wody, szybko więdną (zwłaszcza w mocnym słońcu), lecz w porę podlane powracają do formy. Regularnie je zasilamy nawozem do gatunków kwitnących.

Jesień

Ograniczamy podlewanie i zasilanie. Jeśli chcemy, by po przeniesieniu do domu roślinom nie zżółkły liście, przeprowadzkę zróbmy przed nastaniem zimnych dni.

Zima

Psianki powinny stać w chłodzie (w temp. 4-12°C) w lekko wilgotnym podłożu, bez zasilania. Przy braku dostatecznej ilości światła mogą stracić liście.

Wiosna

Po przycięciu pędów przesadzamy rośliny do świeżego podłoża dla kwiatów doniczkowych, a po 2 tygodniach zaczynamy zasilać. Gdy na przyrostach pojawią się 3-4 liście, uszczykujemy wierzchołki pędów.

Na zdjęciu powyżej: Psianka koralowa ceniona jest za owoce, ale kwiaty ma niepozorne. Ładne jasno obrzeżone liście zdobią jej odmianę 'Variegata', która jednak słabiej owocuje

Fot. Shutterstock

Psianki jadalne i niejadalne

Psianki bywają smakowite. Należy przecież do nich ziemniak (S. tuberosum), bakłażan (S. melongena) i pepino (S. muricatum). Jednak większość zawiera silnie toksyczne substancje i zjedzenie fragmentu rośliny może się skończyć poważnym zatruciem. Szczególnie kusząco wyglądają podobne do papryczek lub pomidorków kuleczki psianki koralowej i pieprzowej. Dlatego nie powinny stać w miejscach dostępnych dla małych dzieci (można je zastąpić doniczkowymi ozdobnymi paprykami, których owoce są bardzo ostre w smaku, ale niegroźne dla zdrowia maluchów). Z kolei w zaroślach czyha równie szkodliwe pnącze - psianka słodkogórz (S. dulcamara) o słodkawo-gorzkim zielu - stąd jej nazwa.

Fot. Shutterstock

Psianki w sprzedaży

Owocujące psianki masowo pojawiają się w sprzedaży jesienią. Za krzaczek o wysokości do 20 cm zapłacimy ok. 10 zł, za dorodny, o zdrewniałym pniu - nieco więcej (zwykle traktowane są jako ozdoba sezonowa). Pięknie kwitnące gatunki bywają w dobrze zaopatrzonych sklepach wiosną i latem. Kosztują kilkadziesiąt złotych, warto więc je uprawiać przez kilka sezonów.

Na zdjęciu powyżej: Kwiaty psianki jaśminowej

Fot. Shutterstock