Wrzośce - kolorowa wiosna
Wrzośce są podobne do wrzosów nie tylko z nazwy, ale jedna cecha różni je zasadniczo: kwitną znacznie wcześniej niż jesienni bracia.
Rodzaj Erica obejmuje ponad 500 gatunków zimozielonych krzewinek, krzewów, a nawet małych drzew (do 5 m wysokości). W naturalnych warunkach najłatwiej spotkać te rośliny na południowym krańcu Afryki. W Europie rośnie dziko 21 gatunków, w Polsce tylko jeden - wrzosiec bagienny (Erica tetralix). Porasta torfowiska wysokie na Pomorzu oraz gdzieniegdzie w Wielkopolsce, na Ziemi Lubuskiej i Dolnym Śląsku. Sporadycznie można znaleźć jego naturalną formę o białych kwiatach - Erica tetralix f. alba. Jeśli będziemy mieli tyle szczęścia, by podczas wycieczki natrafić na wrzośce, pamiętajmy, że zarówno gatunek, jak i białokwiatowa forma podlegają ochronie ścisłej.
Zwiastuny wiosny
W naszych ogrodach najpopularniejszy jest wrzosiec czerwony (Erica carnea), nazywany także wiosennym, który rośnie dziko na ciepłych, słonecznych stokach Alp i Apeninów oraz na Bałkanach. Krzewinka osiąga wysokość 15-25 cm i średnicę 35--45 cm. Już w marcu i na początku kwietnia na końcach pędów pojawiają się drobne dzbanuszkowate kwiaty o intensywnie różowej barwie. Wraz z krokusami, rannikami i śnieżycami są prawdziwymi zwiastunami wiosny.
Wrzośce czerwone zawdzięczają swą popularność nie tylko wczesnemu i obfitemu kwitnieniu, ale i temu, że - w przeciwieństwie do innych roślin wrzosowatych - dość dobrze tolerują podłoże wapienne (zasadowe). Dlatego np. można je sadzić także we wschodniej Polsce, gdzie przeważają gleby lessowe o odczynie zasadowym.
Królowie lata
Trudniejszym w uprawie gatunkiem jest inny przybysz z Europy Zachodniej - wrzosiec popielaty (Erica cinerea). Kwitnie w pełni lata (od lipca do września). Ciemnoczerwone kwiaty pojawiają się na końcach tegorocznych pędów. Krzewinka osiąga zwykle wysokość 25-30 cm i takąż średnicę. Wrzośce popielate doskonale nadają się na wrzosowiska, bo zdecydowanie wolą kwaśne podłoże. Mają słabą odporność na mróz, więc zwłaszcza w ogrodach centralnej i wschodniej Polski trzeba je zabezpieczać na zimę. Poza tym podatne są na szarą pleśń, dlatego należy je systematycznie oglądać, by wychwycić pierwsze objawy choroby i zastosować odpowiedni preparat grzybobójczy.
W pełni lata kwitnie też wrzosiec rozpierzchły (Erica vagans), nieco wyższy niż popielaty (30--40 cm). Rośnie dziko w Wielkiej Brytanii, Francji, Portugalii i Hiszpanii. Ma jasnozielone liście i bladoróżowe kwiaty. W Polsce można kupić jedynie jego odmiany: białą 'Alba', 'Holden Pink' o kwiatach lilaróż oraz najpopularniejszą ciemnoróżową 'Mrs. D.F. Maxwell'.
Cudo z Darley
Pod koniec XIX w. w szkółce w niewielkiej angielskiej miejscowości Darley wyhodowano wyjątkowo pięknego mieszańca - kwitnącego na jasnoróżowo wrzośca darlejskiego (Erica ×darleyensis). W łagodne zimy jego kwiaty pojawiają się już w styczniu. Na ogół jednak w polskim klimacie pełnia kwitnienia przypada na okres nieco późniejszy. Jest to najwyższy spośród wrzośców: dorasta do 40-60 cm.
W grupie ładniej
Wrzośce nadają się do małych i dużych ogrodów. Szczególnie polecane są na wrzosowiska, które przy dobrym doborze roślin mogą oszałamiać kolorami od wczesnej wiosny, przez lato, aż po jesień.
Wrzośce - podobnie zresztą jak wrzosy - najładniej prezentują się w dużych grupach po kilka, a nawet kilkanaście sztuk jednej odmiany. Naturalnym dopełnieniem wrzoścowej rabaty są inne rośliny z rodziny wrzosowatych: różaneczniki, azalie, kiścienie, pierisy. Zbliżone wymagania glebowe, pokarmowe i termiczne ułatwiają uprawę i pielęgnację. Dobrym towarzystwem są też iglaki, np. kolumnowe jałowce pospolite, niewielkie żywotniki, karłowe sosny i świerki.
Wymagania
Większość wrzoś-ców wymaga gleb umiarkowanie żyznych, kwaśnych (pH 4,5-5,5), dostatecznie wilgotnych, ale przepuszczalnych. W przeciwieństwie do wrzosów dobrze znoszą półcień i mogą być sadzone na takich stanowiskach. Niższe gatunki można z powodzeniem stosować jako rośliny okrywowe. Najlepiej wybrać odmiany wrzośca czerwonego o różnych kolorach kwiatów i liści. Na powierzchniach powyżej kilkunastu metrów kwadratowych taki roślinny dywan warto urozmaicić innymi gatunkami, żeby całość nie była zbyt monotonna.
Wrzośce - tak jak większość roślin wrzosowatych - mają cienkie, delikatne korzenie, które nie sięgają głęboko, dlatego są wrażliwe na przesuszenie podłoża. W miejscu, gdzie rosną, trzeba zatem ograniczać parowanie wody z gleby, np. ściółkując grunt zaraz po posadzeniu roślin grubą warstwą zmielonej kory sosnowej.
W czasie suszy wskazane jest podlewanie rabaty, najlepiej miękką wodą. Na potrzeby wrzośców (ale będą nam za to wdzięczne także inne rośliny w ogrodzie) warto gromadzić deszczówkę, np. w becz-ce ustawionej pod rynną. A jeżeli woda w naszej studni czy wodociągu zawiera dużo soli mineralnych, najpierw zlejmy ją do zbiornika i poczekajmy, aż część związków wytrąci się w postaci osadu.
Pielęgnacja
Podstawowym zabiegiem, który należy wykonywać co roku przynajmniej przez kilka pierwszych lat po posadzeniu, jest przycinanie. Później, gdy rośliny się wzmocnią i rozkrzewią, nie będzie to już konieczne. Cięcie wykonujemy wiosną (u wrzośca czerwonego i darlejskiego zaraz po kwitnieniu). Pracę ułatwi użycie nożyc do cięcia trawy albo podkaszarki. Rośliny zwykle zawiązują nowe pączki kwiatowe w lipcu, w kątach igiełkowatych liści.
Wrzośce posadzone na słabej glebie warto nawozić preparatami dla roślin wrzosowatych, zakwaszającymi podłoże. Jeśli jednocześnie dostarczy im się mikroelementów oraz większej ilości potasu, zakwitną bardzo obficie.
Późną jesienią wrzośce trzeba zabezpieczyć przed przemarznięciem. Grunt wokół wrzośca czerwonego okrywamy warstwą ściółki, pozostałe gatunki (wrzosiec popielaty, rozpierzchły i darlejski) przykrywamy w całości zielonymi siatkami ogrodniczymi lub grubą agrowłókniną. W śnieżne zimy okrycie nie jest potrzebne, bo rośliny znakomicie zimują pod śniegową okrywą nawet przy mrozach dochodzących do -30° C. Tyle tylko, że wraz z globalnym ociepleniem o śnieżne zimy coraz trudniej
Zwiastuny wiosny
W naszych ogrodach najpopularniejszy jest wrzosiec czerwony (Erica carnea), nazywany także wiosennym, który rośnie dziko na ciepłych, słonecznych stokach Alp i Apeninów oraz na Bałkanach. Krzewinka osiąga wysokość 15-25 cm i średnicę 35--45 cm. Już w marcu i na początku kwietnia na końcach pędów pojawiają się drobne dzbanuszkowate kwiaty o intensywnie różowej barwie. Wraz z krokusami, rannikami i śnieżycami są prawdziwymi zwiastunami wiosny.
Wrzośce czerwone zawdzięczają swą popularność nie tylko wczesnemu i obfitemu kwitnieniu, ale i temu, że - w przeciwieństwie do innych roślin wrzosowatych - dość dobrze tolerują podłoże wapienne (zasadowe). Dlatego np. można je sadzić także we wschodniej Polsce, gdzie przeważają gleby lessowe o odczynie zasadowym.
Królowie lata
Trudniejszym w uprawie gatunkiem jest inny przybysz z Europy Zachodniej - wrzosiec popielaty (Erica cinerea). Kwitnie w pełni lata (od lipca do września). Ciemnoczerwone kwiaty pojawiają się na końcach tegorocznych pędów. Krzewinka osiąga zwykle wysokość 25-30 cm i takąż średnicę. Wrzośce popielate doskonale nadają się na wrzosowiska, bo zdecydowanie wolą kwaśne podłoże. Mają słabą odporność na mróz, więc zwłaszcza w ogrodach centralnej i wschodniej Polski trzeba je zabezpieczać na zimę. Poza tym podatne są na szarą pleśń, dlatego należy je systematycznie oglądać, by wychwycić pierwsze objawy choroby i zastosować odpowiedni preparat grzybobójczy.
W pełni lata kwitnie też wrzosiec rozpierzchły (Erica vagans), nieco wyższy niż popielaty (30--40 cm). Rośnie dziko w Wielkiej Brytanii, Francji, Portugalii i Hiszpanii. Ma jasnozielone liście i bladoróżowe kwiaty. W Polsce można kupić jedynie jego odmiany: białą 'Alba', 'Holden Pink' o kwiatach lilaróż oraz najpopularniejszą ciemnoróżową 'Mrs. D.F. Maxwell'.
Cudo z Darley
Pod koniec XIX w. w szkółce w niewielkiej angielskiej miejscowości Darley wyhodowano wyjątkowo pięknego mieszańca - kwitnącego na jasnoróżowo wrzośca darlejskiego (Erica ×darleyensis). W łagodne zimy jego kwiaty pojawiają się już w styczniu. Na ogół jednak w polskim klimacie pełnia kwitnienia przypada na okres nieco późniejszy. Jest to najwyższy spośród wrzośców: dorasta do 40-60 cm.
W grupie ładniej
Wrzośce nadają się do małych i dużych ogrodów. Szczególnie polecane są na wrzosowiska, które przy dobrym doborze roślin mogą oszałamiać kolorami od wczesnej wiosny, przez lato, aż po jesień.
Wrzośce - podobnie zresztą jak wrzosy - najładniej prezentują się w dużych grupach po kilka, a nawet kilkanaście sztuk jednej odmiany. Naturalnym dopełnieniem wrzoścowej rabaty są inne rośliny z rodziny wrzosowatych: różaneczniki, azalie, kiścienie, pierisy. Zbliżone wymagania glebowe, pokarmowe i termiczne ułatwiają uprawę i pielęgnację. Dobrym towarzystwem są też iglaki, np. kolumnowe jałowce pospolite, niewielkie żywotniki, karłowe sosny i świerki.
Wymagania
Większość wrzoś-ców wymaga gleb umiarkowanie żyznych, kwaśnych (pH 4,5-5,5), dostatecznie wilgotnych, ale przepuszczalnych. W przeciwieństwie do wrzosów dobrze znoszą półcień i mogą być sadzone na takich stanowiskach. Niższe gatunki można z powodzeniem stosować jako rośliny okrywowe. Najlepiej wybrać odmiany wrzośca czerwonego o różnych kolorach kwiatów i liści. Na powierzchniach powyżej kilkunastu metrów kwadratowych taki roślinny dywan warto urozmaicić innymi gatunkami, żeby całość nie była zbyt monotonna.
Wrzośce - tak jak większość roślin wrzosowatych - mają cienkie, delikatne korzenie, które nie sięgają głęboko, dlatego są wrażliwe na przesuszenie podłoża. W miejscu, gdzie rosną, trzeba zatem ograniczać parowanie wody z gleby, np. ściółkując grunt zaraz po posadzeniu roślin grubą warstwą zmielonej kory sosnowej.
W czasie suszy wskazane jest podlewanie rabaty, najlepiej miękką wodą. Na potrzeby wrzośców (ale będą nam za to wdzięczne także inne rośliny w ogrodzie) warto gromadzić deszczówkę, np. w becz-ce ustawionej pod rynną. A jeżeli woda w naszej studni czy wodociągu zawiera dużo soli mineralnych, najpierw zlejmy ją do zbiornika i poczekajmy, aż część związków wytrąci się w postaci osadu.
Pielęgnacja
Podstawowym zabiegiem, który należy wykonywać co roku przynajmniej przez kilka pierwszych lat po posadzeniu, jest przycinanie. Później, gdy rośliny się wzmocnią i rozkrzewią, nie będzie to już konieczne. Cięcie wykonujemy wiosną (u wrzośca czerwonego i darlejskiego zaraz po kwitnieniu). Pracę ułatwi użycie nożyc do cięcia trawy albo podkaszarki. Rośliny zwykle zawiązują nowe pączki kwiatowe w lipcu, w kątach igiełkowatych liści.
Wrzośce posadzone na słabej glebie warto nawozić preparatami dla roślin wrzosowatych, zakwaszającymi podłoże. Jeśli jednocześnie dostarczy im się mikroelementów oraz większej ilości potasu, zakwitną bardzo obficie.
Późną jesienią wrzośce trzeba zabezpieczyć przed przemarznięciem. Grunt wokół wrzośca czerwonego okrywamy warstwą ściółki, pozostałe gatunki (wrzosiec popielaty, rozpierzchły i darlejski) przykrywamy w całości zielonymi siatkami ogrodniczymi lub grubą agrowłókniną. W śnieżne zimy okrycie nie jest potrzebne, bo rośliny znakomicie zimują pod śniegową okrywą nawet przy mrozach dochodzących do -30° C. Tyle tylko, że wraz z globalnym ociepleniem o śnieżne zimy coraz trudniej
- Więcej o:
